رابطه عقل و وحی در دیدگاه آیت الله جوادی آملی و نصر حامد ابوزید/ محمدحسین صادقی
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
چکیده
رابطه وحی، نقل و عقل، موضوع مهم و بحثبرانگیز در اندیشۀ اسلامی و غیر اسلامی بوده و هست. در جهان اسلام تعیین موضع نسبت به چگونگی رابطه فوق، جایگاه معرفتی هریک، ملاک مهم در دستهبندی فرقهها و جریانهای اسلامی بوده و هست و پیامدهای مهم در حیات فکری و اجتماعی مسلمانان دارد. این نوشته با روش توصیفی ـ تحلیلی دیدگاه آیت الله جوادی و نصر حامد ابوزید را در موضوع رابطه وحی، نقل و عقل ، گزارش و تحلیل می‌کند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که آیت الله جوادی، وحی را که در دسترس پیامبرa و معصومان میداند، مشرف برحقایق و واقعیات هستی میبیند و با مهم دیدن نقش معرفتی عقل ناب، آن را کاشف از پارهای واقعیات و حقایق میداند و از این رهگذر به محدودیت عقل حکم کرده و بحث تعارض عقل و وحی را غیر قابل طرح میداند و در عوض به تعارض عقل و نقل میپردازد؛ لیکن ابوزید با غیر قابل دسترسی دیدن وحی، نص را متن زبانی میداند که از قواعد زبان و فرهنگ زمانه، تبعیت می‌کند. بدینگونه نقش خواننده و عقل زمانمند و مکانمند او را، در فهم و تأویل متن، پر رنگ مییابد و ناسازگاری یا تعارض احیانی را به سود عقل پایان میبرد
)